Hanneke Dijkman / Zen.nl Rotterdam-Zuid / 14 juni 2023Afgelopen zondag vertelde Hanneke op de landelijke zenlerarenopleidingsdag over haar ervaringen met jukai doen. Ze deed jukai in augustus 2012, toen 49 jaar oud. Hiermee verbond zij zich aan de lange boeddhistische traditie. Hieronder vertelt zij hoe zij daartoe gekomen is, en vooral, wat het doen van jukai haar gebracht heeft.
Ontdekking van het pad
Omdat ik getroffen was door een zware RSI, kwam ik terecht op het meditatiekussen om te leren voelen waar mijn grenzen zaten, zodat ik mezelf niet te veel meer zou belasten. In de zendo klonken de vier geloften en die raakten me direct. De enorme reikwijdte ervan (‘Alle levende wezens bevrijden’!) maakte dat ik me verbonden voelde: blijkbaar mocht ik deel uitmaken van een gemeenschap met tomeloze idealen en werd er aangenomen dat ik daar iets aan kon bijdragen. Daarbij werd ook aangenomen dat ik nog te leren had: bubbels ontdekken en loslaten. Ik hoefde blijkbaar niet perfect te zijn. Als hulpmiddel werd de hele Dharma, alle dharma’s aangeboden: een eindeloze bron van wijsheid. Bovendien hoefde de missie niet van de ene op de andere dag gerealiseerd te worden, ik mocht dit pad tot het einde (mijn einde?) gaan.Vol vertrouwen ben ik gaan mediteren, aan sesshins gaan deelnemen, de ziop-opleiding gaan volgen, zelf zenles gaan geven. Nadat ik in de zomer van 2011 mijn lerarenexamen had gedaan, besloot ik om een volgende stap te zetten: jukai.
Niet praten maar tonen
Mijn ouders hebben me een katholieke opvoeding gegeven. Dat betekende de doop, een katholieke kleuterschool, een katholieke lagere school, het vormsel, een katholieke middelbare school en bidden voor en na het eten. Dat ik de katholieke kerk gedag zei toen ik eenmaal op kamers zat in Rotterdam was iets waar we niet echt over spraken. Nu ik dan jukai ging doen, zocht ik een manier om mijn ouders hierover te vertellen. Ik besloot mijn moeder te vragen om me te helpen om de rakusu te naaien. In mijn jeugd naaide ze vrijwel alle kleding van mijn zusjes en mij. Na veel passen, waarbij spelden uit het speldenkussen de juiste maat moesten opleveren, had ik dan weer een nieuwe bloes of broek. De inspanning van mijn moeder heb ik niet altijd gewaardeerd, liever had ik spijkerbroeken net als mijn klasgenoten. Samen de rakusu naaien was dus een mooie manier om haar naaitalent wel te waarderen. En voor, tijdens en na het naaien was er vast wel tijd om te praten, zonder dat we daar echt voor zouden gaan zitten.
Raksu naaien
Zo gezegd zo gedaan. Ik bestelde op maat geknipte lapjes met een patroon en de benen ring erbij. Mijn moeder wilde wel helpen en zo zaten we dan aan tafel, met het oude speldenkussen erbij. Ze wilde snel aan het werk en was verbaasd dat we met de hand gingen naaien. Met wat zengeduld van mij en met haar fantastische ruimtelijk inzicht naaiden we in drie gezellige middagen de rakusu. Mijn vader observeerde dat we de rakusu niet precies symmetrisch hadden gemaakt. Hij vroeg waar dat patroon vandaan komt. Ik zei dat het geïnspireerd is op rijstvelden. Die heeft hij veel gezien in Azië. “Daar is er geen een gelijk van hoor” zei hij. Toen de rakusu af was poseerden we ermee in de tuin. Het pad gaat verderMet de rakusu vertrek ik naar de sesshin. Rients heeft de oude boeddhistische traditie mooi verweven in de Zen.nl sesshin. Op de laatste dag van de sesshin zijn er examens en is er jukai. Ik kreeg de naam “Zo Chi” wat zoiets betekent als wijsheid van binnen. Daar werd ik echt stil van. Heel mooi. En een hele uitdaging om die naam waar te maken. Na afloop van de ceremonie zat ik tegenover een Boeddha beeld. Ik keek ernaar en voelde “dit is helemaal goed”. De geloften heb ik daarna verteld aan vele anderen. Ik voelde dat door de jukai mijn kompas als het ware sterker is geworden. Mijn ervaringen met de vier geloften schreef ik op en zo ontstond eerst het boek Een 10 voor werkgeluk met daarin enigszins verstopt de geloften. Nadat ik Zen.nl Rotterdam-Zuid was begonnen ontstond het boek Hoe zen is Zuid? met als ondertitel expliciet de weg van vier geloften. De weg gaat verder, de jukai blijft me een kompas geven, waar ik nog steeds blij mee ben, iedere dag weer. Het geven van een (proef)les, de verjaardag van mijn schoonmoeder, overleg met een collega, wandelen met mijn man, een gesprek met mijn zencoach, schrijven van dit artikel: allemaal stappen op de weg.
ZenActueel Blog
Aanbevolen links:
Zen Incompany
Zen.nl winkel
Verantwoordelijk voor de ander?
Boeddha gelooft niet in wonderen
De Kracht van Acceptatie
Druk bezochte themadag voor zenleraren en zencoaches in opleiding over Ai, zen en de waarheid
Wat zeg je??
Brief aan de komende minister van Volksgezondheid
 
